Langs de kustlijn van Noordwest-Italië, Zuid-Frankrijk en Oost-Spanje lopen enkele regionale spoorlijnen die het mogelijk maken om langs de hele noordelijke bocht van de Middellandse Zee te reizen. Een mooie route, waarbij je vaak vanuit het ene raam kunt genieten van de zee en vanuit het andere van de bergen. Het is erg leuk om onderweg de overeenkomsten en verschillen te ontdekken in taal, eetcultuur en natuur.
Wij namen drie weken de tijd, waarvan we in totaal zo’n 50 uur in de trein zaten, over zo’n 5500 kilometer spoor*. Een vakantie voor echte treinreisliefhebbers dus!
*spoorkilometers bij benadering
Eerste traject: Zaandam – Turijn
Zover zuidelijk kun je komen binnen één dag: om half negen stapten we op ons thuisstationnetje op, en twaalf uur later stapten we uit in Italië. Dat is te danken aan de rechtstreekse verbinding tussen Parijs en Turijn. Eerst de Thalys dus, waarna we twee uur de tijd hadden om van Gare du Nord naar Gare de Lyon te komen. Ruim tijd voor een Franse lunch! Dit is echt een ontspannen reis – we zaten naast een Engels viertal waarvan slechts één vrouw treinervaring had, en het gezelschap verbaasde zich over het gemak en de lage prijzen. Ook wij hadden een goede prijs dankzij vroegboeken. Eerste klas, want als je op tijd bent zijn de eersteklastickets soms nog goedkoper dan die van de tweede klas!
We kozen natuurlijk niet alleen voor Turijn omdat het zo fijn bereikbaar is… De barokke gebouwen en hoogwaardige musea maken het een erg leuke bestemming, verbazingwekkend genoeg veel minder toeristisch dan andere Italiaanse steden. Sla vooral het filmmuseum in de monumentale Mole Antonelliana niet over!
Reisduur: 12 uur
Afstand: 1550 km
Ticketprijs p.p.: € 139,-
Tweede traject: Turijn – Genua
Turijn heeft twee belangrijke treinstations. We kwamen aan op Porta Susa en vertrokken weer vanaf Porta Nuova. Vanuit Turijn zijn er rechtstreekse verbindingen naar de andere Noord-Italiaanse trekpleisters Milaan en Genua. Wij kozen voor de laatste, slechts twee treinuurtjes verderop. De regionale trein waar we in terechtkwamen was vrij basic; geen tafeltjes bij de stoelen, iets wat bij de meeste Europese treinen toch wel standaard is. Flink lawaaiig was het ook, maar verder comfortabel genoeg. En als je dan uitstapt op station Piazza Principe, ben je al snel in het centrum van deze fascinerende stad.
Reisduur: 2 uur
Afstand: 160 km
Ticketprijs p.p.: € 12,90
Derde traject: Genua – Ventimiglia
Een populaire treinreis vanuit Genua is om naar de Cinque Terra te gaan. Voor onze Middelandse Zee-rondreis volgden wij echter juist de noordelijke kustlijn, naar Ventimiglia. Dit stadje is misschien minder schilderachtig dan die vijf andere plaatsjes, maar het is een leuke uitvalsbasis waar je onder meer de paradijselijke Hanbury Gardens kunt bezoeken.
We namen de regionale trein die helaas zó druk was dat we niet de beste plekken konden kiezen om van het geweldige uitzicht op deze route te genieten. Kies als je kunt een plaatsje aan de linkerkant van de rijrichting voor mooie zeezichten.
Reisduur: 2 uur met de intercity, iets langer met de regionale trein
Afstand: 140 km
Ticketprijs p.p.: € 15,-
Treinuitstapjes Ventimiglia
Nog een voordeel van Ventimiglia is de gunstige ligging. In tien treinminuten ben je de grens over in het Franse Menton met z’n prachtige, doolhofachtige oude binnenstad. Het spoor loopt hier vlák langs de zee, even lijkt het alsof je op een veerboot zit. Vijf treinminuten de andere kant op – of een uurtje lopen langs de boulevard – ligt Bordighera, waar Claude Monet zo verrukt van was dat hij er enkele maanden bleef schilderen. Er is sindsdien veel veranderd, maar charmant is het nog steeds. San Remo is ook dichtbij, als dat meer je stijl is (wij sloegen het over).
Vierde traject: Ventimiglia – La Brigue
Even een uitstapje landinwaarts, naar La Brigue. Dit prachtige bergdorpje met z’n wirwar van middeleeuwse straatjes en kleurrijke gebouwen was tot 1947 nog Italiaans. Het spoor dat erdoorheen loopt, begint en eindigt in Italië: van Ventimiglia naar Cuneo. Het is een knap staaltje bouwkunst met vele tunnels door de bergen. Dat betekent dus wel dat je een groot deel van je treinreis naar het donker staart… Tot er aan het einde van een tunnel ineens weer een fantastische bergpartij tevoorschijn komt.
La Brigue en Tende – de halte erna – zijn geliefde bestemmingen onder wandelaars en fietsers.
Reisduur: 1u20
Afstand: 30 km
Ticketprijs p.p.: € 11,-
Vijfde traject: La Brigue – Marseille
‘Train des merveilles’, staat trots op de trein waar we instappen, trein der wonderen. Het is de bijnaam van het lijntje tussen Tende en Nice Ville, vanwege alle bezienswaardigheden langs de route én vanwege het bouwkundige wonder van alle treintunnels – we overlappen deels de route vanuit Ventimiglia. Een fijne, rustige trein – maar wij reisden wel buiten het hoogseizoen. Een kwartier tijd om over te stappen op Nice-Ville en om te schakelen naar een totaal andere wereld. We verruilen de bergwandelaars voor badgasten, het dorpse voor het flanerend stadse. Geen stijle bergtoppen en tunnels meer, maar een zee waar rode rotsen uit omhoog komen. Vanuit ons raam zien we het strand- en stadsleven voorbijtrekken, met stops in onder meer Cannes en Toulon.
Reisduur: ruim 5 uur
Afstand: 260 km
Ticketprijs p.p.: € 46,-
Zesde traject: Marseille – Girona
Dit is in theorie een heel fijne route om via Frankrijk in Spanje te raken. De trein stopt op allerlei trekpleisters in beide landen, met als eindpunt Madrid Atocha. Ideaal voor een Zuid-Europese rondreis. In de praktijk kreeg onze trein bij Montpellier panne. We werden verzocht om in de coupé te blijven wachten tot een oplossing was gevonden. Die kwam er in de vorm van een vervangende trein tot Perpignan en een bus voor de Spaanse haltes, waarbij er aparte bussen waren voor Barcelona, Madrid en Girona. Netjes opgelost, maar óntzettend traag. Onze reistijd verdubbelde bijna door al het wachten. De doosjes met middelmatige snacks die SNCF uitdeelde waren een schrale troost.
Girona is een vriendelijke, oogstrelende stad om het Spaanse deel van een rondreis mee te beginnen. Het treinstation ligt in het centrum. Omdat de lange-afstandstrein én de internationale trein naar Parijs hier stoppen, is het een ideale alternatief voor Barcelona, als je de drukte op het station daar wilt ontwijken.
Reistijd: normaal ongeveer 5 uur
Afstand: 440 km
Ticketprijs p.p.: € 44,20
Zevende traject: Girona – Alicante
Een voor ons vertrouwde route. Deze intercity doet enkele belangrijke kustplaatsen aan – ook het leuke Valencia bijvoorbeeld. Omdat we bij onze vrienden op bezoek gingen, reden we door tot eindpunt Alicante. De treinen op dit traject zijn heel prettig, met veel been- en bagageruimte.
Reistijd: 5,5 uur
Afstand: 660 km
Ticketprijs p.p.: € 35,40
Achtste en negende traject: Alicante – Zaandam
De terugreis is niet in één keer mogelijk, dus we keerden met dezelfde trein terug voor een overnachting in Barcelona, en namen daarna de snelle route Barcelona-Parijs-Zaandam, die we hier beschrijven.
Reistijd: 5,5 + 12 uur
Afstand: 660 + 1641
Ticketprijs p.p. : € 20,- + € 178,30
Tips plannen en boeken
- Lange afstanden / internationale treinen kunnen veel goedkoper zijn als je vroeg boekt. Wij hadden daarom al snel de heen- en terugreis bepaald en vulden de rest later in.
- De tickets voor de Italiaanse regionale treinen zijn online te koop via italiatren.com/nl (Nederlandstalig) of trenitalia.it. Je kunt met creditcard of paypal betalen. Tickets kopen gaat ook heel eenvoudig via de kaartautomaat of het loket.
- Wij vonden het leuk om de bocht van Italië tot Spanje te volgen, maar als je minder uren in de trein wilt zitten, kun je beter kiezen voor een Frans-Italiaanse of Frans-Spaanse route. Marseille is in beide gevallen een ideaal start- of eindpunt, omdat er een rechtstreekse trein naar Parijs gaat, die er zo’n 3 uur over doet.
- We kochten alle tickets apart en waren zo’n € 500,- p.p. kwijt. Een interrailkaart voor 10 dagen onbeperkt reizen had ons € 400,- gekost, maar daar komen nog wel toeslagen bij voor de internationale treinen en die zouden op deze route oplopen tot zo’n €100,-. Kostenbesparend was een interrailpas dus niet geweest. Ook hadden we dan geen eersteklasplaatsen op de heenweg gehad.
Tips onderweg
- Voor de langere afstanden proberen we altijd zeker een halfuur van tevoren op het station te zijn. Dat is niet altijd per se nodig, maar wel zo relaxed; de trein staat er vaak ook al ruim op tijd.
- Op de stations van Girona, Alicante en Barcelona (en andere grote plaatsen in Spanje) moet je bagage door de scanner. Hoe korter voor vertrek, hoe groter de kans dat er een rijtje ontstaat voor de bagageband. In Girona en Alicante hoeft dit nauwelijks extra tijd te kosten – wij waren er in een paar minuutjes doorheen. Barcelona is erg druk, reken minstens een halfuur om op de trein te stappen.
- Op de grote Franse stations staan vaak toegangspoortjes tot de perrons; je scant de qr-code op je kaartje om erdoorheen te komen. Dit verloopt zo vlot dat het nauwelijks meer tijd kost dan een perron zonder poortjes.
- Wij reisden in september en oktober 2022, met een laag waarschuwingsniveau voor corona. Desondanks waren mondkapjes verplicht in Spanje en Italië. Slim om bij je te hebben dus, maar ook goed verkrijgbaar op de grote stations.
- Vergeet ook je paspoort niet: bij de grens tussen Spanje en Frankrijk komt de douanepolitie langs de coupés voor controle.
